In weer en wind worden de dagverse kwaliteitsgroenten en –fruit van de REO Veiling door bijna 1.000 actieve leden-producenten met vakkennis en een sterke betrokkenheid markt klaar gemaakt. Elk hebben ze hun eigen verhaal dat ze graag met je delen. In de laatste maand van het bizarre jaar 2020 zijn we bij een heel speciale teler met een erg speciale teelt: De Lovie in Poperinge met haar Fine Fleur hopscheuten.
- Het is vandaag guur weer in de Poperingse polder. Wind en regen slaan ons om de oren terwijl we naar het imposante kasteel van De Lovie gaan waar stafmedewerkster communicatie Brigitte Dewulf ons opwacht. "Snel naar de serre!", zegt ze, “Het verhaal over De Lovie is voor later.” In de serre is Klaas Verlet, begeleider in De Hoeve, met zijn 'hopmannen' druk bezig met stevige wortelblokken. We zijn goed één week voor 21 december, de dag van de nationale primeurverkoop van de eerste Fine Fleur hopscheuten van dit seizoen.
Klaas: "De primeurhopscheuten liggen al enkele weken mooi ingetafeld onder zwarte plastic in het verhoogde teeltbed achteraan. Hun voeten worden warm gehouden, in de serre is het nu constant 16°C. Dat hebben de scheuten nodig om in het aardse duister uit te schieten."
- Op de tafel voor ons liggen enkele knoestige, in mijn ogen dorre, wortels. Klaas lacht.
Klaas: "Ze zien er dor en dood uit, maar vergis je niet, binnenin zitten ze vol leven, de blok is enkel in rust. Die rust is belangrijk als je wil dat de plant nieuwe scheuten kan geven. De blokken blijven normaliter op het veld en worden jaarlijks teruggesnoeid, anders worden ze té groot en té wild (lacht) en schieten de nieuwe scheuten die stengels geven langs alle kanten uit. Voor de hopteelt heb je maar zes stengels nodig, drie aan elke kant die samen uitgroeien tot een rank. Elke wortelblok geeft dus twee ranken die dan langs een ijzerdraad tot 5 à 6 meter hoog klimmen. Trouwens, de stengels draaien rond elkaar met de zon mee, staat de plant verkeerd georiënteerd dan lossen de stengels elke dag weer... De blokken die op het veld blijven, leveren de buitenhopscheuten vanaf maart, het ogenblik waarop de binnenteelt stopt.”
“Elk jaar is het een zoektocht naar wortelblokken. De wortelblokken die je hier ziet, hebben we gerooid bij een oude hopboer die stopt. Zijn kleinzoon zet de boerderij verder, maar niet de hopteelt. Hop blijft een heel leven staan en jonge boeren willen op hun percelen kunnen roteren met teelten. Deze blokken zijn van het ras Magnum en zijn 40 jaar oud. Ze leveren stevige korte scheuten. Al werden ze jaarlijks teruggesnoeid, het zijn nog altijd heel grote blokken die enkel kunnen gerooid worden met een graafkraan. We trekken met ons 'hopteam' naar het veld, verzamelen de wortelblokken in een container en brengen die naar hier. Ze blijven buiten liggen en hopelijk wordt het dan koud genoeg - vorst is een pluspunt - zodat de blokken in diepe rust gaan. (lacht) Er was een jaar dat we ze in de diepvriezer moesten steken om primeurhopscheuten te hebben."
Klaas roept er Christophe bij. "Hij is de man die de blokken bijkapt voor we ze intafelen en hij is daar echt een specialist in. In iedere rank zit nog de ijzerdraad en die moet Christophe er ook allemaal uithalen. Eenmaal opgeschoond door Christophe zijn de blokken makkelijk verder te verhandelen. Voor we ze gaan intafelen, dompelen we ze in water zodat ze mooi 'nes' (vochtig) zijn."
- Nicolas en Brecht zijn in de teeltbak gesprongen. Ze tafelen de blokken in. Nicolas legt de wortelblokken heel behoedzaam zij aan zij op een laagje aarde en Brecht dekt ze meteen voorzichtig toe met een nieuw laagje aarde van ca.30 cm.
Klaas: "De aarde geeft druk op de scheuten waardoor ze kort en stevig worden en dat zijn de scheuten die we moeten hebben. (lachend) Zonder aarde groeien ze alle kanten op. De Magnumsoort levert de mooiste scheuten. Na minstens 21 dagen kunnen we de blokken weer uithalen. Ook dat moet heel behoedzaam gebeuren en dat is een specialiteit van Nicolas."
Nicolas: "Je moet wat aarde wegdoen en dan het blok voorzichtig met je handen omhoog schuiven."
- Hij geeft meteen een demonstratie en naast de scheuten zien we ook een hele boel kleine witte stipjes: slapende oogjes ofte scheutjes in wording! De uitgehaalde blokken verhuizen weer richting tafel en Christophe wordt er opnieuw bij geroepen. Hij doet niet alleen het forse kapwerk, maar ook de eerste pluk van de soms 20 cm lange scheuten. Die worden verzameld en dan gaan Maxime en Elien aan het werk. Heel zachtjes knakken ze de scheuten 5 à 7 cm vlak boven het harde deel af.
Klaas: "Dit moet heel secuur gebeuren. Omdat we gaan voor de extra-kwaliteit onder het Fine Fleur label moeten alle scheuten mooi wit en recht zijn. Van 6 kg hopscheuten hou je uiteindelijk slechts 2 kg over. De harde delen gaan naar het maatwerkbedrijf Sociale Werkplaatsen Poperinge (Sowepo) waar men ze verwerkt in kaas, snoepjes en... jenever."
- Brigitte is er opnieuw bij komen staan.
Brigitte: "Deze 'topscheutjes' - dat mogen we toch wel zeggen! - gaan dan in houten kistjes van 250 g, een kistenkaartje met daarop het Fine Fleur kwaliteitslabel en het Europese Beschermde Geografische Aanduiding zegel, wordt toegevoegd en ze worden afgedekt. (denkt even na) Voor de scheutjes in de REO veiling worden afgeleverd, is elke blok pakweg 7 keer door de handen van onze mensen gegaan. Hopscheuten zijn inderdaad een zeer arbeidsintensieve teelt!”
“Het verhaal van de hopscheuten van De Lovie begon in 1992 toen Prof. Maton van het Rijksstation voor landbouwtechniek van de UGent, onze hoevemensen vroeg mee te stappen in een project om hopscheuten binnen te kweken. Tot begin jaren '80 werden hopscheuten enkel op het veld getrokken, tussen februari en april. Men kweekte al witloof op water en in Gent had men dit ook geprobeerd met hopscheuten, maar dat was een slappe bedoening. Sommigen twijfelden of we hier in De Lovie deze moeilijke teelt zouden aankunnen. (lachend maar heel fel) Je moet ons dat maar zeggen! Niet kunnen, kan niet bij ons! We hadden snel door dat de vele kleine taken die samengaan met de teelt, ideaal zijn voor onze mensen: van het rooien van de wortelblokken op het veld, het aanvoeren van de grond en het intafelen van de blokken tot het uiteindelijke plukken. Veel kleine stapjes waardoor onze mensen fier zijn op het eindresultaat.
Er werken permanent een 20-tal mensen op de hoeve waarvoor we een mooi aanbod aan werk hebben van maart tot september, dan worden het materiaal en de werkplaatsen gekuist, maar in de winter valt het stil. De hopscheuten waren ideaal als overbrugging en al vanaf het eerste jaar zijn we er in geslaagd van primeurhopscheuten aan te voeren op de REO Veiling. We hebben ook vanuit de REO Veiling steeds heel veel ondersteuning gekregen, hun promotie bijvoorbeeld was en is nog steeds heel belangrijk.
Dit jaar is het de 28ste keer op rij dat De Lovie zijn primeurhopscheuten zal aanbieden. Telkens een superspannend moment! Want het is steeds weer afwachten hoe de scheuten zullen zijn als we de tafels openen: groot/klein, dik/dun en... hoeveel er zullen zijn. En natuurlijk ook op welke veilingprijs er zal afgeklokt worden en welke koper de eerste druk zal plaatsen!"
- Brigitte, ik heb nog het verhaal van De Lovie te goed?
Brigitte: "De Lovie is een begrip in de Westhoek. Het kasteel aan de Krombeekseweg en zijn 63 ha grote park zijn sinds 1960 de thuisbasis van de vzw die kinderen, jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking ondersteunt. Met respect voor hun persoonlijke autonomie stimuleert men hen om zo zelfstandig mogelijk deel uit te maken van de samenleving. Belangrijk onderdeel van De Lovie - met locaties in de hele Westhoek - is De Hoeve waar met begeleiding een ruim assortiment - vaak speciale - groenten wordt geteeld dat onder de kwaliteitslabels Flandria en Fine Fleur wordt vermarkt door de REO Veiling. Maar dé teelt waarmee De Lovie zich al 28 jaar lang elk jaar opnieuw op de gastronomische kaart zet zijn de Fine Fleur hopscheuten: een krokant kroonjuweel van de Vlaamse gastronomie!"
Redactie: Tine Bral
Fotografie: Marc-Pieter Devos