In weer en wind worden de dagverse kwaliteitsgroenten en –fruit van de REO Veiling door een 1.000-tal actieve leden-producenten met passie en vakkennis marktklaar gemaakt. Elk hebben ze hun eigen verhaal die ze graag met u delen. Deze keer stellen we Bert Demyttenaere en zijn vrouw Annelies Naert uit Menen aan u voor. De REO-producenten uit Menen delen hun passie voor de mooie teelt van venkel.
“We hebben ons eerst goed geïnformeerd en (lacht) geëxperimenteerd met gerechten: we wilden weten wat we gingen telen.”
Alhoewel het vroeg in de morgen is, hangt de hitte al over de velden. De frèle venkels hebben het niet makkelijk. Door het sproeiverbod kan Bert Demyttenaere ze maar net genoeg water geven en, laat venkel nu net een erg dorstige plant zijn.
Bert rijdt een lading vers geoogste venkels binnen en de koele loods waar de groente gewassen en verpakt wordt, ruikt meteen heerlijk fris naar anijs. "Mijn ouders kweekten prei, serresla en aardappelen,” zegt Bert, “Ik hielp heel graag mee op het veld, maar volgde geen tuin- of landbouwopleiding, wel electro-mechanica. Uiteindelijk was ik toch liever op het veld bezig dan in een atelier en ben ik mee in het bedrijf gestapt. Ik heb er wel voldoening in als ik machines kan aanpassen en zo mijn kennis gebruiken. (brede lach) Zo heb ik een oude preirooier omgebouwd tot venkelrooier.”
“Toen ik in de zaak kwam - sinds 2010 onder de vorm van samen-uitbating met mijn ouders - ben ik op zoek gegaan naar een nieuwe teelt. Een waar er best wat werk mocht aan zijn. We zijn een klein bedrijf en moeten het niet hebben van volume, wel van specialisatie. Vijf jaar terug hebben we de eerste venkel geplant. We hebben ons eerst goed geïnformeerd en (lacht) geëxperimenteerd met gerechten: we wilden weten wat we gingen telen. Zowel de groente zelf als de teelt beviel ons en we zijn er voluit voor gegaan. De sla bouwden we gedeeltelijk af, de prei hielden we wel net als de aardappelen die integraal naar een verwerkingsbedrijf gaan, daarnaast is er ook tarwe voor de bodemverbetering."
“Omdat er al in de prille lente vraag naar venkel is, telen we vroege venkel in de serre.”
"Er zijn verschillende venkelrassen, de ene is zachter om te snijden dan de andere en er is een licht kleurverschil, maar smaken doen ze allemaal hetzelfde. Ik wissel af en plant van eind maart tot begin augustus om de week de plantjes in persblok uit. Eerst oogstten we met de hand, maar nu planten en oogsten we machinaal. Omdat er al in de prille lente vraag naar venkel is, telen we vroege venkel in de serre. Venkel die in maart buiten geplant wordt, oogsten we vanaf juni. Tijdens de zomer heeft de bol zich al na 2 maanden gevormd. In voor- en najaar duurt het 3 maanden. De laatste venkels oogsten we begin november. Venkel kan niet tegen extreme koude!"
Dit klinkt positief, maar de opwarming heeft ook een flinke negatieve kant voor de venkelteelt. We gaan mee het veld op en volgen het leven van een venkel van pas geplant tot oogstklaar. De grond ligt er kurkdroog bij ondanks het nachtelijke bewateren.
"Venkel is een groente die veel water nodig heeft en een grond die water vasthoudt. Boven de 30°, krijgt de plant stress, stopt met groeien en vormt een pit in plaats van een bol. Ik controleer daarom elke dag door op verschillende plaatsen even met de spade in de grond te gaan om te zien hoe diep het vocht zit. Bewatering is cruciaal. Ik haal het meeste water uit mijn eigen putten, maar blijf ook bezig om mijn systeem verder te verbeteren en optimaliseren."
“Halfweg het veld staat de rooimachine die Bert zo bedacht heeft dat hij ze op zijn eentje kan bedienen.”
"Messen snijden onderaan de wortel af en bovenaan een deel van het loof. De wortel blijft in de grond en het loof valt achter de machine op het veld. De venkels zelf worden gevat in een lopende band en naar boven gebracht, waar ze in een kist gelegd worden die naarmate er meer venkels inkomen, gaat kantelen."
Van het veld naar de veiling
"Wij zetten alles op de klok, dat is wel telkens afwachten, maar alles samen genomen, vind ik de klok het interessantst."
We volgen Bert terug naar de loods waar Annelies en moeder Demyttenaere de vroege lading venkels aan het wassen zijn in grote tobbes. Alles gebeurt met de hand waardoor er een grondige controle is. Als Annelies even weggaat, neemt Bert haar plaats in. De geschoonde venkels worden in bakjes gelegd, 1 bakje weegt 4 kg en naargelang het stukgewicht gaan er 6 tot 14 stuks in 1 kist. De meest gangbare sortering is 8 stuks/kist of een stukgewicht van 500gram. De bakjes gaan de koelcel in om later op de dag richting REO Veiling te gaan.
Bert: "Wij zetten alles op de klok, dat is wel telkens afwachten, maar alles samen genomen, vind ik de klok het interessantst."
De toekomst
“We zijn een echt familiaal bedrijf: wij en mijn ouders. Voor de oppervlakte die we momenteel ter beschikking hebben lukt het ons prima.”
"We hebben vertrouwen in de toekomst, we zijn jong, hebben geïnvesteerd en plannen om elk jaar verder iets te vernieuwen of aan te passen. We hebben natuurlijk het geluk dat we niet van nul moeten vertrekken. We doen het zeer graag, maar het is toch de vraag of we het financieel gaan blijven rondkrijgen.”
Annelies is nu 4 maanden mee in het bedrijf gestapt, ze vond het niet leuk buitenshuis te gaan werken als er thuis zoveel werk is. In september komt ons tweede kindje en zo kan ze ook meer bij de kinderen zijn. “We zijn een echt familiaal bedrijf: wij en mijn ouders. Voor de oppervlakte die we momenteel ter beschikking hebben lukt het ons prima. Als er grond zou bij gehuurd worden, moet er zeker voldoende water in de buurt zijn om de venkel optimaal te kunnen telen,” zegt Annelies.
“Ik ben in de 'Groene kring', een vereniging van jonge landbouwers, waar we info geven en krijgen, bedrijven bezoeken en voorstellen doen naar boerenbond en overheid. Engagement is voor mij belangrijk naar de toekomst toe,” besluit Bert.
Enkele handige weetjes van Bert en Annelies over venkel:
- Venkel is een plant met een uitgesproken anijssmaak. Deze is heel karaktervol en bepalend in koude gerechten. Eenmaal gekookt of gestoofd wordt de anijssmak al snel geneutraliseerd.
- Venkel is niet alleen een groente, het vederachtige loof wordt gebruikt als kruid en de zaden voor hun geneeskrachtige werking.
Kopen en bewaren
De kleur moet wit tot lichtgroen zijn en de knol moet stevig aanvoelen en mag er nooit verschrompeld of droog uitzien. Even in je hand wegen heeft meteen uitsluitsel, te licht betekent te oud. Bruine plekken zijn zeker uit de boze. Reken op ongeveer 100 g per persoon voor salades, 250 g voor gekookte venkel.
Venkel kun je enkele dagen bewaren in vershoudfolie in de koelkast. Het grootste deel van zijn volume zit in de buitenste 'rokken' en als je die moet weggooien omdat ze te slap zijn geworden, blijft er weinig over. Bij heel grote venkelknollen kan de kern hard zijn, die snij je weg.
Venkelgroen kun je even spoelen, goed drogen en invriezen.
Als je venkel zaad laat vormen kun je dat drogen en gebruiken in hartige en zoete gerechten.
Redactie: Marc-Pieter Devos & Tine Bral