In weer en wind worden de dagverse kwaliteitsgroenten en –fruit van de REO Veiling door een 1.000-tal actieve leden-producenten met vakkennis en een sterke betrokkenheid marktklaar gemaakt. Elk hebben ze hun eigen verhaal die ze graag met je delen. Deze keer stellen we Christine Van Steenkiste uit Ingelmunster aan je voor. De REO- & Tomabel producente deelt graag haar passie voor de champignonteelt.
“Oorspronkelijk kweekte ik enkel conventionele witte champignons. Toen ik in 2013 overschakelde naar bioteelt ben ik ook bruine en portobello's gaan kweken.”
Ook in het nieuwe jaar 2019 gaat het werk gewoon verder bij Chamrova, het champignonbedrijf van Christine Van Steenkiste. Er hangt een subtiele champignongeur, iets wat ons meteen supernieuwsgierig maakt want we zien enkel een grote loods. Christine lacht als we het haar vertellen, zelf 'ruikt' ze haar champignons niet meer zegt ze.
Christine: “(lachend) Ik loop hier al 25 jaar rond, dit was het bedrijf van mijn schoonouders. De laatste vijf jaar run ik het alleen na mijn scheiding. Mijn ex-schoonouders begonnen begin jaren zeventig de gewone witte Champignons de Paris te kweken. De vlasteelt stortte toen in en zij schakelden over op champignons. Het was niet altijd evident door de jaren heen maar nu zitten de champignons opnieuw in de lift (brede lach).”
We zijn de loods ingelopen en Christine opent aan de rechterkant een stevige metalen deur, de toegang tot een van de negen 'cellen' waar witte en bruine champignons in bedden boven elkaar groeien.
Christine: "Oorspronkelijk kweekte ik enkel conventionele witte champignons. Toen ik in 2013 overschakelde naar bioteelt ben ik ook bruine en portobello's gaan kweken. De overschakeling van gewoon naar bio kan voor ons champignontelers relatief gemakkelijk omdat champignons geteeld worden op substraat dat we steeds opnieuw vervangen, we hebben geen omschakelingsperiode. Als de laatste cel van de champignons geoogst is, maken we alles schoon en kunnen we meteen starten met bio."
“Bio wordt geteeld op biologische paardenmest.”
Champignons hebben niet echt een seizoen, je kunt ze het hele jaar door telen. De vraagt piekt wel in de herfst en winter en loopt wat terug in april en mei, de prille lente.
Christine: “Bio wordt geteeld op biologische paardenmest. Zonder zijn er geen champignons, de schimmel groet immers alleen in deze mest. Het verhaal van bio is niet alleen biologisch kweken, het begint met biologisch stro en dat wordt steeds zeldzamer in de paardenstallen. Dit is één van de uitdagingen in de toekomst.”
Christine: “Champignons hebben geen licht nodig om te groeien, (lacht) wij wel om erin te werken. En de mest. Alles begint met het stro uit de paardenstallen met daarin de paardenmest. Dat stro wordt door de compostleverancier opgehaald en daar wordt ook nog kippenmest en kalk aan toegevoegd.”
“Na een voorbereiding van een 4-tal weken is de paardenmest omgevormd tot compost of substraat en klaar om afgeleverd te worden. Per champignonras is er een andere schimmel die in de zaadfabriek geënt wordt op een graankorrel die dan door de compost gaat.. Die compost rollen we letterlijk als een mat uit op de bedden. Daar bovenop komt een laagje van een 5-tal cm dekaarde, wat je best kan vergelijken met potgrond waar heel veel veen is aan toegevoegd, want op compost alleen kunnen geen champignons groeien. Van zodra de bedden gevuld zijn, wordt de cel opgewarmd en de bedden bevochtigd. Dat voor vier dagen, anders kan de compost niet 'leven' en de schimmel niet groeien. Als de temperatuur van de compost over zijn piek heen is, en geloof me die kan heel hard oplopen.., stoppen we met water geven en sluiten de luchtkleppen. Indien we dat niet zouden doen, zou de schimmel niet hoog genoeg komen om te knoppen. Eerst verschijnen er witte draden, dat noemen wij mycelium, dit zijn eigenlijk de ‘ wortels ‘ van de champignon, en daarna vormen zich kleine witte stipjes bovenop die verder uitgroeien tot champignons. Witte groeien echt bovenop, bruine iets dieper en ze mogen niet op elkaar groeien (lachend) al is dat wel mooi om zien.”
"We plukken drie tot vier dagen. De compost is dan opnieuw opgewarmd en moet worden teruggekoeld aan de hand van water en lucht zodat er een tweede 'vlucht' kan komen. (lacht) Ja, een mooi woord, we kunnen tot drie vluchten per bed gaan, dan is de compost uitgeput en moet hij verwijderd worden. De hele cel wordt daarna gestoomd op 70°, schoongemaakt en is klaar voor nieuwe compost."
"Van vullen tot oogsten verlopen 18 tot 20 dagen. Iedere week worden er drie cellen leeggemaakt en drie gevuld, telkens twee volle vrachtwagens. Het is de meest praktische en economische manier van werken. De verwijderde bio-compost gaat naar Frankrijk als champost. Het water wordt niet gerecycleerd, het is de bedoeling dat het in de compost blijft."
- In een van de cellen zien we op de bedden grote bruine paddenstoelen, portobello's?
Christine: "Inderdaad. Een portobello is geen apart ras, maar een bruine champignon die langer blijft staan zodat hij groter kan worden. Je moet ze wel plaats geven om te groeien door de kleintjes errond weg te nemen."
Van het veld naar de REO Veiling
Christine: "Voor de ene klant moeten ze groot zijn, voor de andere klein, we plukken dan ook heel klantgericht. De retail wil bijvoorbeeld alleen maar fijntjes in doosjes van 250 g. Alles gaat via de REO Veiling waar ik elke dag lever. Verpakken volgens klant doet men in een loods naast de veiling, vandaar gaat het rechstreeks naar de klant. Ik werk enkel op contract. We zijn met drie champignontelers hier in de buurt aangesloten bij Tomabel, die zorgen mee voor de contacten en organisatie."
De toekomst
Christine: "Ik hoop nog lang te kunnen verder doen. Champignons kweken heeft iets magisch. (kijkt rond) Het is heel gevoelsmatig, ook al gebeurt water geven en luchtkleppen openen en sluiten automatisch, ik moet de computer aansturen zodat we een optimaal klimaat creëren waardoor we een zo hoog mogelijk kwalitatief product proberen af te leveren."
"Ik heb twee zoons en een dochter, maar ze hebben geen ambitie, ze studeren alle drie. Ze zien natuurlijk dat het 7/7 werken is. Als er champignons staan, moet je plukken want een champignon wordt op 1 dag dubbel zo groot! Als ik met vakantie wil, laat ik alles leeg komen en begin daarna opnieuw."
Wist je dat
- Champignons de Paris zijn de meest gekweekte én gegeten paddenstoelen. Er zijn witte en kastanjebruine. De kweek begon onder Lodewijk XIV. Ze kregen de naam 'champignons de Parijs' ten tijde van Napoleon toen ze op grote schaal in de verlaten steengroeven rond Parijs werden gekweekt. Nu worden ze zowat overal in Europa geteeld.
- Champignons bestaan voor 90% uit water. Ze bevatten waardevolle mineralen samen met vitamine B1, B2, D en E. Dat ze slechts 1% vet bevatten maar evenveel eiwit als pakweg vlees en melk, is dan weer mooi meegenomen.
Redactie: Marc-Pieter Devos & Tine Bral