In weer en wind worden de dagverse kwaliteitsgroenten en –fruit van de REO Veiling door een 1.000-tal actieve leden-producenten met vakkennis en een sterke betrokkenheid marktklaar gemaakt. Elk hebben ze hun eigen verhaal dat ze graag met je delen. Deze keer stellen we Wim Myngheer en Liesbeth Quaegebeur uit Zuidschote aan je voor. Ze delen graag hun passie voor de kweek van hardfruit.
Het is een zonnige septemberdag als we tussen de boomgaarden het bedrijf binnenrijden. De perenpluk is volop aan de gang en Wim rijdt dan ook met het 'treintje' af en aan van boomgaard naar loods. We volgen hem de loods in.
Wim haalt de volle kisten met peren met de heftruck van het treintje en stapelt ze netjes op elkaar. (lachend) "Ik ben hier geboren en dat moet je echt wel letterlijk nemen. Waar nu de loods staat, stond tot twee jaar terug mijn ouderlijk huis."
- Appel- en perenteelt in West-Vlaanderen, ik was best verbaasd toen ik de reportagevraag kreeg.
Wim: "In 1961, 58 jaar geleden, heeft mijn grootvader hier de eerste perenbomen geplant. Hij teelde sluitkolen en had ook - heel traditioneel - varkens en koeien, maar de grond raakte uitgeput door de sluitkoolteelt. Ter vervanging van de sluitkolen zocht hij een andere teelt en koos uiteindelijk voor hardfruit, meer bepaald peren."
Wim wijst naar een rij perenbomen. "Dit zijn nog bomen van de eerste aanplant en ze geven nog jaarlijks fantastische vruchten. Vanaf 1970 werden jaar na jaar perenbomen bijgeplant tot er 8 ha was, toen vrij uniek in West-Vlaanderen. Later kwamen er ook appelgaarden bij, maar er was ook nog steeds vee. Toen ik 12 jaar terug - ik was toen 27 jaar - in het bedrijf kwam, heb ik mij toegespitst op het hardfruit. Ik volgde middelbare landbouwschool in Roeselare, daarna twee jaar fruitteelt in Sint-Truiden en dan nog een bachelor landbouw in Roeselare. (lacht) Tussenin werkte ik even in de bouw en was ik twee jaar keurder in een veiling in Vrasene. De landbouwvennootschap werd door mijn vader en oom uitgebaat. Tien jaar geleden nam ik de aandelen van mijn vader over en sinds kort is ook mijn oom op pensioen en is het bedrijf voortaan van mijn vrouw Liesbeth en mij."
Hij kijkt rond zich: "Vandaag hebben we 24 ha boomgaard, geconcentreerd rond ons huis. Het verste punt is anderhalve kilometer, dit zorgt voor gemakkelijk en overzichtelijk werk."
Liesbeth is erbij komen staan: "Ik ben verpleegkundige van opleiding en kan dit beroep nog niet volledig loslaten. In de voormiddag werk is als thuisverpleegkundige bij het Wit-Gele Kruis en in de namiddag doe ik hier de administratie. Vanaf eind augustus tot eind april is onze thuiswinkel open waar we appels, peren en aanverwante producten zoals appelmoes, appel- en appel-kerssap en honing verkopen. En er zijn onze twee kinderen Lucas (8) en Noor (5) die het heel leuk vinden dat hun ouders eigenlijk altijd in de buurt zijn."
- Opa maakte 50 jaar terug al grotendeels de keuze. Welke soorten hangen hier aan de bomen?
Wim: " Qua peren telen we Doyenné en Conference, ik vind Doyenné de lekkerste maar Conference is algemeen de meest gevraagde en populairste variëteit. Bij appels is jonagold de meest gevraagde variëteit. Dit zijn onze producten die we vermarkten via de REO Veiling. Daarnaast hebben we nog een aantal oude perenvariëteiten zoals Beurré Hardy en appelvariëteiten zoals delbaere, elstar en boskoop.”
“Perenbomen worden gemakkelijk 50+, appelbomen zijn na 20 jaar aan vervanging toe. Appels worden dan ook regelmatig gerooid en opnieuw aangeplant. Na het rooien, zaai ik de percelen in met gras en laat ze een jaar rusten. Voor je een boom plant, moet je immers ervoor zorgen dat de grond in perfecte staat is want daarna kun je de grond enkel nog 'onderhouden'.”
“Ook héél belangrijk is de jaarlijkse snoei. Het is de bedoeling om vruchten op jong vruchthout te telen, het mooiste fruit groeit op jong hout. Er is dus de oude stam, maar de rest is maximum vier jaar oud want al het oudere hout gaat er meteen uit. Snoeien doen we vanaf eind november tot eind april."
- Mei is bloesemmaand, worden hier dan ook de vuurpotten bovengehaald?
Wim: (brede lach) "Wij hebben de zee! West-Vlaanderen heeft een ander klimaat dan Limburg. De zee zorgt voor minder koele nachten en zeker in periodes van nachtvorst kan dat net hét verschil maken. Hier zijn we dus minder vorstgevoelig en we hebben bijgevolg geen vuurpotten nodig. Het waait hier wel altijd meer zodat we wel steeds attent moeten zijn voor windschade. Anderzijds zorgt de zeebries dan weer voor afkoeling op de warmste dagen. Iets wat vooral de Conference peer waardeert, want deze variëteit kan niet tegen hitte."
We zijn met het (nu lege) treintje meegereden naar de plukplek waar de Conference en Doyenné peren met net geen fluwelen handschoenen worden geplukt en zorgzaam worden neergelegd in de bakken. Een must zegt Wim want al kunnen peren beter tegen een stootje dan appels, peren 'prikken' snel met hun steeltjes in elkaar en zo beschadigen ze elkaar. Onze fotograaf klimt meteen de schaarlift op om de pluk van dichterbij te bekijken.”
Wim: "Half augustus zijn we met de pluk van de vroege appels gestart en sinds eind augustus zijn we ook volop peren aan het plukken. We plukken tot half oktober." Wim plukt een peer en toont ze aan de fotograaf: "Dit is een prachtexemplaar, zo moet een goede peer eruit zien!"
- Met het opnieuw volle treintje gaat het terug richting loods.
Wim: "Alles wat geplukt wordt, gaat de frigo in waar het bewaard wordt tot het moment van verkoop. Pas dan gaan we sorteren en verpakken volgens de wensen van de klant. Peren worden bewaard op - 0,8 graden, appels op + 0,5 graden. Dat wij appels 14 maanden en peren 11 maanden in onze koelingen kunnen houden, komt door de gassamenstelling in onze frigo’s. Eenmaal de vruchten op 'regime' zijn - dat is ongeveer 2 weken na de pluk - worden de koelcellen luchtdicht afgesloten en brengen we het zuurstofgehalte omlaag door met een machine die zuurstof bindt met actieve koollucht van 3% zuurstof in de cel te blazen. (hij kijkt ons streng aan) Het ogenblik dat je daar zou binnengaan, sterf je na een halve minuut een stille dood... De cellen openen om vruchten uit te halen voor sortering en verkoop verloopt dan ook héél behoedzaam en in verschillende stappen."
In een aanpalende loods staat de grote sorteermachine. Wim: "Iedere appel of peer moet in principe even groot zijn, dit is gewoon visueel mooier en mensen kopen ook met hun ogen. Supermarkten zijn streng, ze willen perfecte appels en peren in de winkel. Op de machine wordt de maat per 5 millimeter bepaald, afhankelijk van wat de klant vraagt 55-60, 60-65, 65-70, … Daarna worden ze manueel verder verpakt."
- En naar de REO Veiling gebracht…
Wim: "Niet altijd, vaak komt de klant ze hier bij ons laden. Fruit is fragiel en als daar de mogelijkheid voor is kiezen we om thuis te laden. We handelen wel volledig langs de REO Veiling. Het is de veiling die mee afzet zoekt Zij zorgen ook voor de volledige afhandeling en uiteindelijke facturatie.”
- Het hardfruit heeft het de laatste jaren hard te verduren, vooral peren hebben het moeilijk.
Wim: "Tot 5 jaar terug was er een tekort aan peren, vandaag is er een overschot door de Ruslandboycot en... een perenboom rooi je niet. Produceren in België voor export is moeilijk omdat we een duur land zijn naar productie toe. De grond is niet goedkoop, arbeid is een stuk duurder dan in de Oostbloklanden die massa’s appelen produceren en ze overal aanbieden. Wij kunnen op dat gebied moeilijk concurreren met hen, dus moeten we ons onderscheiden door een ijzersterk lokaal product van topkwaliteit op de markt te brengen. Misschien moeten we het “chauvinisme” van ons buurland Frankrijk een beetje overnemen. Er moeten niet het hele jaar door appels en peren zijn, ook fruit heeft zijn seizoen. Onze koeling is leeg in mei en dat hoort zo, dan is het de tijd voor zachtfruit. Geloof me, bewuste consumenten hebben er geen problemen mee dat er tijdens de zomermaanden geen peren en appels in de rekken liggen."
Wim: "Vorig jaar hebben we deze loods gezet met 4 koelcellen op het milieuvriendelijke ammoniak, een stockeerruimte voor lege kisten, een vul – en spoelplek voor het vullen en reinigen van de sproeier, een ondergrondse wateropslag en verblijfruimte voor het personeel. We hebben dus een duidelijk keuze gemaakt om door te gaan en zelfs uit te breiden. (lacht) De investeringen zijn gedaan, dus ze moeten afbetaald worden. (ernstig) We moeten ambitieus zijn. We zijn relatief klein - maar wat is klein en wat is groot… -. Personeelskosten heb je altijd, ook als je het zelf doet moet je jezelf een loon betalen – dat mag het probleem niet zijn – maar het personeel dat aanwezig is, moet effectief ook werken. Als een bedrijf te groot wordt, wordt het vaak oncontroleerbaar, als er 100 man rondloopt en 20 ervan werken niet, dan begint het geld te kosten. (kijkt rondom zich) Wij hebben een machinekamer gebouwd voor de koeling waar nu nog maar 4 cellen op draaien, de andere frigo’s draaien voorlopig nog op freon, maar het is de bedoeling dat ze vervangen worden en daar is de machinekamer al op berekend. Vandaag is ze té krachtig, maar we zijn wel al klaar voor de toekomst!"
Keukentips
- Appels en peren zijn familie van de rozen en groeien zowat overal ter wereld. Onze Gallische voorvaders maakten al cider, terwijl de Romeinen reeds een voorloper van de ‘Poire Williams’ stookten.
- ‘An apple a day keeps the doctor away’. Een Engels spreekwoord dat aangeeft hoe gezond appelen zijn. Ze steken boordevol vezels, vitamine C, fosfor, ijzer en natuurlijke suikers en elke dag een appel eten zou de kans op hart- en vaatziekten en kanker verminderen. Een appel eten voor elke maaltijd zou het afslanken stimuleren.
- Appels en peren zijn fragiele vruchten die je best met zachtheid behandelt. Blutsen en builen verschijnen pas na enkele uren en net op die plekken gaan de vruchten bederven.
- Bewaren doe je appels en peren thuis best in de frigo, gescheiden van groenten en andere fruitsoorten. Hou ze vooral ver van bananen. Wil je echt van de smaak van een peer genieten, laat ze dan 5 dagen op kamertemperatuur liggen voor ze te eten.
Redactie Tine Bral
Fotografie Marc-Pieter Devos