Woord van de voorzitter

Beste lezer

In de groenten- en fruitwereld is 2018 gestart onder bijzonder moeilijke omstandigheden. We kwamen uit een ontzettend productief 2017. Hierdoor was de marktsituatie voor alle wintergroenten - met prei, witloof en serresla als belangrijkste voor de REO Veiling - in het eerste kwartaal van 2018 ronduit slecht. Ook de verkoop van tomaat uit belichte teelt stond in de eerste jaarhelft van 2018 onder zeer zware druk. In vergelijking met 2017 betekende dit voor de REO Veiling in het eerste kwartaal van 2018 een omzetdaling van bijna 40%.

Maar het voorbije jaar blijft om meer dan één reden in ons collectief geheugen gegrift als een jaar van extremen. Naast de extreem lage prijzen voor nagenoeg alle verse groenten in het eerste kwartaal - met op dat ogenblik terechte onrust bij onze achterban – was er de extreme droogte vanaf het voorjaar tot diep in het najaar, met veel extra zorgen en kosten om de meeste teelten kwalitatief alsnog tot aan de eindmeet te brengen. In 2018 maakten al onze producenten zich eveneens extreme zorgen omdat teelttechniek vandaag nauwelijks nog betekent dat er gestuurd wordt in functie van de plant. Al te vaak bepaalt bureaucratische regelgeving, zonder enige voeling met de praktijk, wat al dan niet kan bij de teelt.

Niettegenstaande de vele zorgen gedurende het voorbije jaar mogen we ook tevreden terugkijken op 2018. In april kwam een positieve kentering in de marktsituatie van verse groenten. De lange en extreme droogte in gans Europa zorgde voor schaarste aan kwaliteitsvolle verse groenten. Het intensief opvolgen en verzorgen van de teelten door onze producenten zorgde evenwel niet alleen voor een constante aanvoer, maar werd ook door de markt gewaardeerd. Het valoriseren van deze marktvraag zorgde ervoor dat 2018 alsnog een topjaar werd. Met een jaaromzet van 185 miljoen euro is 2018 het sterkste jaar ooit voor de REO Veiling. Het omzetcijfer van onze veiling steeg met 9,3 miljoen euro of 5,3% in vergelijking met 2017 en we behaalden een omzet die 5,6 miljoen euro hoger is dan het historische jaar 2010, het vorige recordjaar op de REO Veiling.

Met een aanvoer van bijna 40 miljoen kg en een omzet van 33,3 miljoen euro werd tomaat het belangrijkste product van de REO Veiling. De productie van tomaat nam in 2018 toe met ongeveer 5,5 miljoen kg.
Naast tomaat is ook de productie van komkommer en courgette verder gestegen. De komkommerproductie verviervoudigde in de laatste tien jaar. De totale jaarproductie komt hiermee in de buurt van 38,6 miljoen stuks. Door de sterke prijsvorming en de verhoogde productie eindigde komkommer in 2018 als zevende belangrijkste REO-product. Hiermee zet de reconversie van de glastuinbouw richting vruchtgroenten zich verder door in onze provincie.
De ontwikkeling van het glastuinbouwgebied Roeselare, waarbij de restwarmte van MIROM zorgt voor een verhoogde energie-efficiëntie, en de verdere ontwikkeling in Noord-Frankrijk, moet onze marktpositie op de Belgische en Franse markt verder versterken. In 2019 wordt een groei van de productie van tomaat met 30 tot 35 ha voorzien, en ook in 2020 is een verdere groei gepland. De start van de bouw van de dakserre door Inagro zet West-Vlaanderen duidelijk op de kaart als een glastuinbouwregio in volle ontwikkeling met oog voor de uitdagingen van de markt van morgen.

Het afgelopen jaar toonde nogmaals dat de REO Veiling bepalend is bij het vermarkten van openluchtgroenten in Europa. Met een omzet van 28,8 miljoen euro is prei het tweede grootste product op onze veiling. West-Vlaanderen blijft dan ook de toonaangevende Europese regio wat het vermarkten van prei voor de versmarkt betreft. Nochtans werd hier in de moeilijke eerste maanden van het jaar openlijk aan getwijfeld door de tendentieuze berichtgeving in de media. Het belangrijkste werd toen echter niet verteld, namelijk dat een rigoureus kwaliteitsbeleid gekoppeld aan een eigen merkenbeleid echt het verschil maakt voor de leden van deze veiling!
Het bleef nadien in Vlaanderen pijnlijk stil bij die mensen die de tuinbouwcoöperaties liever in de verdomhoek zagen. Het waren de Nederlandse openluchttuinders die in alle eerlijkheid in het najaar de zaken scherp stelden. Onze Noorderburen kijken met duidelijke afgunst naar de Vlaamse coöperaties die als enigen in Europa in staat waren om een meerprijs voor hun producten af te dwingen in een markt die gedomineerd werd door schaarste. Wat mij trouwens echt verontrust is dat in de verwerkende industrie men vaak niet verder kwam dan aangeven hoe moeilijk 2018 was voor de verwerkers omwille van de beperkte productstromen. Hierbij kwam de problematiek van de landbouwsector nauwelijks aan bod.

Met een omzet van 19,6 miljoen euro eindigde aardbei in 2018 als derde belangrijkste product op de REO Veiling. Een sterke prijsvorming naast de aanvoer van bijna 11,5miljoen punnets zorgden voor deze recordomzet. De verdere professionalisering van deze teelt, met veel aandacht voor biologische bestrijding en assortimentsverbreding, maken van de REO Veiling een perfecte partner voor de sterke exporthandel die onze provincie kent. Een verdere diversificatie en de groei van het areaal zachtfruit zetten zich in 2018 door.
Het investeren in lokale teeltbegeleiding in nauwe samenwerking met Inagro en Taco moet de positie van de REO Veiling als belangrijke marktplaats voor aardbeien en zachtfruit verder bestendigen. Met een doorgedreven collectieve aanpak geven we vanuit de veiling een antwoord op alle marktvragen. Dit zorgt voor een duidelijke en heldere communicatie die door bepaalde spelers in de keten als onwenselijk wordt beschouwd. We zijn echter overtuigd dat het collectief aanbieden van dit topproduct de enige garantie is op een eerlijke prijsvorming en een correcte handel.

Witloof kende in 2018, net zoals prei en een aantal openluchtgroenten, een bijzonder moeilijke start. De prijsvorming stond in het eerste halfjaar onder zware druk. Gelukkig bracht de zomer de noodzakelijke kentering en sloot het jaar alsnog af met een sterke prijsvorming. Deze typische Vlaamse groente blijft met een constante aanvoer van 19miljoen kg een vaste waarde in het assortiment van de REO Veiling. De sterke inzet op kwaliteit gaf witloof een nieuw elan. Het werken aan productsegmentatie en biowitloof zijn de volgende uitdagingen voor de witloofsector. Het zijn mogelijkheden om deze oer-Vlaamse groente ook bij de moderne consument verder ingang te doen vinden. Misschien moet de witloofsector zich even spiegelen aan de reconversie die de champignonsector doormaakte in de voorbije vijf jaren. De productdiversificatie en het massaal overschakelen naar bioproductie zorgden voor een gedaanteverwisseling van deze heel traditionele sector.
De uitbreiding met een aantal nieuwe en moderne bedrijven toont de dynamiek die kan uitgaan van vernieuwing gestoeld op het aanvoelen van de moderne consument.

Niettegenstaande de sterke prijsvorming eindigde serresla pas op de zesde plaats in de jaaromzet 2018 van de REO Veiling. De permanente krimp van de productie werd het voorbije jaar versneld door de Fusarium-problematiek die meteen een domper betekende voor de producenten van serresla.
Het permanent terugdringen van de beschikbare plantenbeschermingsmiddelen bemoeilijkt sterk de traditionele teelt van serresla. Deze teelt, die jarenlang de fierheid van de West-Vlaamse tuinbouw uitmaakte, is versneld zoekend naar reconversie. Een rassenassortiment met ingebouwde resistentie moet op korte termijn enig soelaas brengen. Op middellange termijn moeten bedrijven die dit haalbaar zien, resoluut durven kiezen voor de hydroteelt van bladgewassen.

Tijdens het afgelopen jaar heeft de REO Veiling samen met Coöperatie Hoogstraten en BelOrta een doorlichting gemaakt van onze IT-ondersteunende processen. De mogelijkheden en suggesties die door Deloitte geformuleerd werden in zijn eindrapport moeten zorgen dat we ook de komende jaren als coöperatieve sector performant en vernieuwend in de kern van de tuinbouwwereld staan. Als Vlaamse tuinbouwcoöperaties vergeten we al te vaak te benadrukken dat we de sterkste e-commerce sector in Europa zijn. Als REO Veiling draaiden we in het afgelopen jaar bijna 70% van onze globale omzet via het internet. Deze e-commerce is mede mogelijk dankzij de openheid van onze afnemers die al decennia lang openstaan voor de permanente vernieuwingen die de technologie meebrengt.

We moeten echter blijvend de moderne technologie omarmen om onze Europese marktpositie te vrijwaren. Het blijft de uitdaging voor de komende jaren en het is meteen ook een zinvolle gezamenlijke inzet van de Europese GMO-middelen waarover onze veiling beschikt. Deze collectieve investering in een versterkt marktplatform, gebaseerd op data-learning en de meest moderne internettoepassingen, moet blijvend zorgen voor een uniek marktplatform in handen van de Vlaamse producenten. Kritische lezers van de Europese regelgeving zullen vaststellen dat dit echt spoort met wat telersverenigingen horen te doen.

Zoals u las, is 2018 een dubbel jaar dat hoe dan ook extreme gevoelens oproept. Het is echter ook een jaar waarin we verder timmerden aan de strategie van onze coöperatie. Ik dank alle medewerkers van onze veiling voor hun permanente inzet zodat de REO Veiling verder kan groeien als belangrijk logistiek centrum voor verse groenten in de EU-regio die we vormen op de grens tussen Noord- en Zuid-Europa.

Ik dank ook onze handelaars voor hun dagelijkse inzet op alle Europese markten. Dankzij jullie gedrevenheid is de REO Veiling elke dag opnieuw de poort naar de wereld voor de kwaliteitsvolle verse groenten aangeboden door onze leden- producenten.

Uiteraard wens ik elk van jullie allen naast gezondheid ook een voorspoedig 2019 toe.

Rita Demaré
Voorzitter