Woord van de voorzitter

Beste lezer

Het voorbije jaar zal bij de meesten in het geheugen blijven omwille van de extreme temperaturen eind juli. Op donderdag 25 juli 2019 steeg de temperatuur tot 40,7°C in het Inagro-weerstation te Beitem. Voor heel wat teelten was deze extreme hitte net voorbij de grens van het draaglijke, zeker na de lange droogte die startte in het voorjaar.

De extreme weersomstandigheden zorgden bij heel wat producenten voor bijkomende kopzorgen en vele slapeloze nachten. Bij de producenten van glasgroenten waren de watervoorraden onvoldoende aangevuld tijdens de winter. Openluchttelers waren dag en nacht in de weer met het water waar ze alsnog konden over beschikken. Dit in een poging om hun teelten kwalitatief aan de eindmeet te krijgen. Daarbovenop werden onze producenten midden de zomer geconfronteerd met een onverteerbaar MAP-6. Maatregelen die elke realiteitszin verloren hebben, worden zonder enig aftoetsen op het terrein voor de voeten van onze producenten gegooid. Het is schrijnend te moeten vaststellen dat de REO Veiling er plots als een super beveiligde politieburcht uitzag en dit alleen maar omdat de Mestbank een informatievergadering rond het nieuwe MAP organiseerde in onze vergaderzaal. Mij doet het vooral pijn dat de overheid absoluut niet wakker ligt over het inkomen van 600 West-Vlaamse preitelers die in 2019 samen meer dan 36,5 miljoen euro inkomen realiseerden en dit voor meer dan 90% op onze nabijgelegen exportmarken. Ofwel is het onkunde, ofwel is het onwil bij de betreffende gespecialiseerde overheidsdiensten om niet te willen zien dat prei, knolselder, sluitkool en spruitkool veel meer stikstof opnemen tijdens de winterperiode dan de verplichte groenbedekkers die vaak compleet nutteloos ingezaaid worden.

Toch was 2019 voor onze veiling een belangrijk scharnierjaar. De reconversie van de glastuinbouw, in 2005 ingezet onder huidig ere-directeur Noël Keersebilck, viel met de realisatie van twee tuinbouwbedrijven op het glastuinbouwgebied naast de MIROM-huisvuilverbrandingsoven in zijn definitieve plooi. Met 57 miljoen kg tomaat, 6 miljoen kg aardbeien, 37 miljoen komkommers en 32 miljoen courgettes bewijst West-Vlaanderen zijn centrumfunctie als productieregio voor vruchtgroenten. De totale omzet van deze vier producten bedraagt 84 miljoen euro of 40% van de totale omzet gerealiseerd in 2019. De productie van serresla viel verder terug tot 33 miljoen kroppen op jaarbasis. Dit is ongeveer 40% van het aanvoervolume van een kleine tien jaar terug. De Fusarium-problematiek zorgde tijdens het voorbije jaar voor een versnelling van de terugval van deze teelt in onze regio. Niettegenstaande de sterke prijsvorming voor serresla is het pijnlijk te moeten vaststellen dat de grootdistributie opeens in paniek reageert op de terugval van dit unieke Vlaamse product. Duurzaam omgaan met productie betekent dat handel en distributie het product op elk ogenblik leren naar waarde schatten. Het louter inzetten op lage prijzen ondermijnt productkwaliteit, voedselveiligheid en duurzame productie. Het is frustrerend dat dit geen onderdeel vormt van de vele duurzaamheidssystemen en audits die op vandaag gehanteerd worden in onze sector.

Tijdens het voorbije jaar werd verder ingezet op een duurzame en biologische champignonproductie in onze regio. Champignons sluiten 2019 af met een iets hogere aanvoer en omzet. Het blijft belangrijk bij dit product om in te zetten op het regionale karakter van de productie en om samen met de retail meerwaarde te zoeken in een verdere diversificatie van het aanbod.
De aanvoer van witloof kende in het voorbije jaar een terugval van ongeveer 600.000 kg. De verwoestende brand bij één van onze witloofproducenten is in belangrijke mate de oorzaak van deze terugval. Toch stemt het hoopvol dat zelfs na deze tegenspoed, over de generaties heen, terug ingezet wordt op de toekomst. Zoals in de vruchtgroentesector zien we ook hier een jonge generatie bedrijfsleiders die zich aanmeldt. Dit betekent productvernieuwing, innovatie en het inzetten op biologische productie. In 2020 zal vanuit de REO Veiling gewerkt worden aan een marktgerichte segmentatie van ons witloofaanbod.
Vooral in het voorjaar 2019 stond de komkommerteelt onder druk. De terugval van de omzet bij komkommer is vooral toe te wijzen aan de moeilijke prijsvorming in het voorjaar 2019. In 2020 kan het precaire evenwicht tussen vraag en aanbod bij komkommer worden verstoord. Met name in Nederland wordt er onder druk van het tomatenvirus gezocht naar alternatieve teelten, zoals komkommer. Het is dan ook enigszins bang afwachten of het marktevenwicht voor komkommers hier niet mee wordt verstoord.
Tenslotte vervoegen twee typische bewaargroenten de top 10 van de REO producten, nl. knolselder en witte kool. De klokverkoop samen met een actieve marktbenadering vanuit de commerciële afdeling van de REO Veiling zorgden ervoor dat de relatieve productschaarste maximaal gevaloriseerd werd. De droge zomer in 2018 zorgde voor beide producten voor een sterke prijsvorming tijdens de eerste jaarhelft in 2019. Ook de zomer 2019 kan helpen om deze delicate bewaarproducten echt naar waarde te schatten op de versmarkt.

De verschuiving in ons productpallet, ook wat herkomst betreft, vertaalt zich ook in de afzet van ons product. Onze natuurlijke thuismarkten België en Frankrijk absorberen vlot de toegenomen productie. Ongeveer ¾ van de gerealiseerde omzet in 2019 werd gerealiseerd op de Belgische en Franse afzetmarkt. Belangrijk is dat het toegenomen aandeel van Frans product zijn weg vindt naar de Franse grootdistributie. De afzet op de Franse markt groeide dan ook van ongeveer 18 naar 24%. Vooral tomaat en aardbei vinden dankzij een duidelijke merkenstrategie, met Tomabel als duidelijke troef, hun weg naar deze markt.
Bij openluchtgroenten, serresla en zachtfruit blijft het inzetten op een doorgedreven productkwaliteit, met Fine Fleur als paradepaardje, tevens belangrijk op onze exportmarkten. Het negeren van onze belangrijkste regionale troef “productkwaliteit en –houdbaarheid” betekent meteen dat we op termijn elke exportambitie naast ons leggen. Zowel de overheid, alle erfbetreders, maar ook de exporthandel hebben hier een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Het oneigenlijk gebruik van kwaliteitslabels voor minderwaardig product hoort niet thuis in een duurzame en toekomstgerichte handelsrelatie.

De som van al deze inspanningen resulteerde in een recordomzet van 208 miljoen euro. Dit is een stijging van meer dan 12% ten opzichte van de omzet van 2018. Het aantal verpakkingen steeg met een goede 5% ten opzichte van 2018, tot 41 miljoen eenheden.
Ik wil dan ook alle medewerkers van de REO Veiling danken voor de doorgedreven inzet tijdens het voorbije jaar. De IT-omschakeling binnen EPS heeft ook voor het REO-depot de nodige zorgen meegebracht. Dankzij de inzet van onze medewerkers en het begrip en geduld van zowel kopers als producenten zijn we erin geslaagd voldoende snel de nodige rust terug te brengen in de organisatie.

Omdat arbeidsveiligheid van onze medewerkers maar ook van allen die rechtmatig gebruik maken van de REO Veiling belangrijk is, werd op de raad van bestuur van december 2019 beslist om te werken aan een meer afgesloten en veiliger arbeidsomgeving in de neerzetloods. Naast de financiële inspanningen die dit vraagt, durven we aan alle gebruikers van onze accommodatie vragen om de uitgewerkte veiligheidsmaatregelen te respecteren.

Ik hoop dat ook 2020 voorspoedig mag zijn voor jullie allen, zowel op privaat als professioneel vlak. En uiteraard durf ik hopen dat 2020 naar prijsvorming en omzet mag aansluiten bij het voorbije recordjaar 2019.

Rita Demaré
Voorzitter