Woord van de voorzitter

Beste lezer

Onlangs mocht ik leerkrachten uit het Vlaamse land- en tuinbouwonderwijs mijn visie geven over de rol van coöperaties in de land- en tuinbouw in Vlaanderen anno 2020. Een 10-tal leerkrachten, ongeveer één vierde van de aanwezigen, kozen tijdens hun studiedag voor de workshop rond coöperaties. Het ging dus over een duidelijk gemotiveerd publiek.

Vanuit vroegere ervaring ben ik gestart met de mededeling dat het moeilijk is om uit te leggen hoe coöperaties werken en waarom ze zo belangrijk zijn, aan mensen die overtuigd zijn dat ze onze veilingen kennen. Ik heb hen dan ook uitdrukkelijk gevraagd dat ze open zouden staan voor wat ik vooral vanuit mijn praktijkervaring zou delen met hen. Uiteindelijk werden de twee uren bijzonder leerrijk en aangenaam, omdat er ruimte was om naar elkaar te luisteren en dingen ook echt met elkaar te delen.

Met enkele stellingen zoals: “De Vlaamse veilingen zijn te groot en dus logge organisaties die nauwelijks wendbaar zijn om de snelle wijzigingen in de markt op te volgen” en “Grote producenten hebben de coöperaties niet meer nodig, die kunnen zelf naar de markt gaan”, trok ik meteen de aandacht. Ik ben ervan overtuigd dat ik erin geslaagd ben in de twee uren die mij toegedeeld werden om voorbij die gemakkelijke slogans te komen. De leerkrachten die deze workshop volgden zien de REO Veiling, maar ook de andere tuinbouwcoöperaties, als samenwerkingsverbanden waar telers individueel kunnen evolueren in functie van hun eigen noden en wensen, echter met de bijkomende kracht van samenwerking. Bovendien worden we binnen de REO Veiling actief betrokken bij wat de markt vraagt, dankzij de verschillende werkgroepen en productcharters. Weet dat dit engagement een toegevoegde waarde oplevert voor u en uw collega-tuinders, ook dit is coöperatie.

Enkele dagen later kwam bij ons thuis een meststoffenhandelaar langs. Hij legde uit hoe verschrikkelijk de overheid, en meer specifiek de mestbank, voor hem was. “Men laat niet meer toe dat de boer zijn teelten bemest, en dus verlies ik mijn reden van bestaan”, was zijn verhaal.

Toen ik zei dat sommige teelten straks in Vlaanderen niet meer kunnen verbouwd worden, begreep hij dit. Minder kwaliteitsvolle groenten, ten gevolge van minder bemesting en door het ontbreken van essentiële gewasbeschermingsmiddelen… is voor de koper geen optie! De internationale georganiseerde verwerking en retail, koopt morgen zijn product waar het in Europa wel nog kwaliteitsvol kan geteeld worden. Mijn meststofhandelaar leeft mee met de tuinder en begrijpt ook de problemen waarmee ze geconfronteerd worden. Hij vertelde ook dat mensen hem soms vragen hoe hij de toekomst ziet. Hij ziet de bedrijven groter en groter worden en dit zet zich verder door volgens hem. Zo kent hij een boer die nu 80ha prei teelt. Volgens hem is dit bedrijf lid van onze veiling. Maar… en nu komt het… “de veiling heeft graag grote bedrijven…”. Uiteraard voelde ik me in mijn wiek geschoten. Laat ons in het belang van alle collega-tuinders hopen dat dit bedrijf lid is van de REO Veiling. Dit betekent immers dat er op dat ogenblik eendrachtig naar de markt gegaan wordt, zowel wat kwaliteit als prijs betreft. Zo wordt de prijs voor iedereen op dezelfde plaats gemaakt en vermijden we versnippering en onderlinge concurrentie. Het is niet de veiling die de dynamiek van de bedrijven dient op te leggen, als een tuinder al of niet groeit moet steeds een wel overwogen eigen beslissing zijn. Het is wel voor elke tuinder belangrijk dat zoveel mogelijk tuinders kiezen om lid te worden van een coöperatie en samen hun product aan de markt aanbieden.

Dit leert de geschiedenis. Dit was de reden van het ontstaan van de coöperatie en dit is tevens de reden waarom coöperaties ook morgen belangrijk zullen zijn. Wat ik jammer vond is dat ik met deze boodschap niet binnenraakte bij de meststofhandelaar. Hij had niet het luisterend oor van de leerkrachten landbouw. Hij was gefocust op zijn probleem, of misschien had mijn verhaal te weinig spektakelwaarde. Spijtig genoeg moeten erfbetreders het al te vaak hebben van spektakelverhalen zonder inhoud.

Wees als land- en tuinbouwer steeds kritisch ten aanzien van wat erfbetreders je vertellen. Het is niet makkelijk om te komen tot een kwalitatief product waarmee we de concurrentie van het buitenland aankunnen en dit met steeds minder meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen, water… Ook wij weten dit als coöperatie en werken daar vooral samen aan. Laat ons dus samenwerken en rekening houden met elkaar, overheid, syndicale organisaties, erfbetreders, coöperaties, producenten en handelaars. Dit in het belang van jullie, producenten, maar evenzeer in het belang van onze consumenten. 

Laat ons met hoop en vertrouwen uitkijken naar het onbekende van het nieuwe jaar. 

Rita Demaré
Voorzitter